Rośnie liczba dzieci z problemami rozwojowymi, dlatego tak ważne jest by wcześnie je wykrywać i im przeciwdziałać. Jedna z form pomocy takim uczniom to indywidualne nauczanie. Warunkiem otrzymania takiej pomocy jest posiadanie orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej o specjalnych potrzebach edukacyjnych. W Polsce korzystanie z pomocy psychologiczno-pedagogicznej objęte jest ochroną danych osobowych, dlatego poradnie oddają całość dokumentów rodzicom lub opiekunom i tylko oni mają prawo zdecydować o ich ujawnieniu. Żeby jednak dziecko mogło skorzystać z takiej pomocy rodzice muszą poinformować o orzeczeniu szkołę. W momencie kiedy szkoła zostaje poinformowana przez rodziców o tym, że ich dziecko ma orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej, może wystąpić do organu prowadzącego szkołę np. o przydzielenie dodatkowych godzin na nauczanie indywidualne.
W tym miejscu pojawia się problem. Otrzymuję pytania zarówno ze strony szkół jak również ze strony organów prowadzących. Czy organ prowadzący szkołę może mieć dostęp do orzeczeń z poradni psychologiczni-pedagogicznych?
Organ prowadzący ma prawo żądać dostępu do treści orzeczenia
Już wyjaśniam. Orzeczenie jest podstawą do podjęcia przez szkołę działań mających na celu przeciwdziałanie problemom rozwojowym ucznia. Szkoła dysponuje budżetem, który może przeznaczać tylko i wyłącznie na cele określone w tym budżecie. Dodatkowe zajęcia dla uczniów z problemami generują koszty związane z wynagrodzeniem dla nauczycieli. W związku z tym dyrektor szkoły może wystąpić do organu prowadzącego o przyznanie zajęć nauczania indywidualnego dla ucznia zgodnie z wydanym orzeczeniem poradni. W takiej sytuacji, organ prowadzący ma prawo żądać dostępu do treści orzeczenia. Podstawą przetwarzania danych przez organ prowadzący w tym przypadku jest art. 6 lit c RODO czyli przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Organ prowadzący dysponuje środkami publicznymi, a co za tym idzie musi wydatkowanie tych środków musi być uzasadnione i celowe. Wydaje się więc być oczywistym, że dostęp do informacji zawartych w orzeczeniu jest niezbędne do właściwego postępowania.
Organ prowadzący odpowiada za organizację i działalność szkoły
USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe jasno określa obowiązki i odpowiedzialność organu prowadzącego wobec szkoły, którą prowadzi. To organ prowadzący odpowiada za organizację i działalność szkoły a jako jedne z wielu obowiązków ustawa wskazuje zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki oraz zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym.
Warto w tym miejscu nadmienić, że organem prowadzącym szkołę może być np. jednostka samorządu terytorialnego ale zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa organy prowadzące szkoły i placówki mogą tworzyć jednostki obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek lub organizować wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną prowadzonych szkół i placówek w celu wykonywania zadań, które nakłada na nie ustawa. Należy przez to rozumieć, że prawo dostępu do orzeczeń ma również taka jednostka zwana często Zespołem Obsługi Oświaty lub od niedawna Centrum Usług Wspólnych.
USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 59)
Art. 10.
1. Organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności:1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
2) zapewnienie warunków umożliwiających stosowanie specjalnej organizacji nauki i metod pracy dla dzieci i młodzieży objętych kształceniem specjalnym;
3) wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych w tym zakresie;
4) zapewnienie obsługi administracyjnej, w tym prawnej, obsługi finansowej ..., i obsługi organizacyjnej szkoły lub placówki;
5) wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych;
6) wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do dyrektora szkoły lub placówki;
7) przekazanie do szkół dla dzieci i młodzieży oraz placówek, o których mowa w art. 2 pkt 7, z wyjątkiem szkół artystycznych realizujących wyłącznie kształcenie artystyczne, informacji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie leczenia stomatologicznego dla dzieci i młodzieży, finansowanych ze środków publicznych.
2. W celu wykonywania zadań wymienionych w ust. 1 organy prowadzące szkoły i placówki, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 i 3 oraz ust. 4–14a, mogą tworzyć jednostki obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek lub organizować wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną prowadzonych szkół i placówek, o której mowa w ust. 1 pkt 4.
Omawiana sytuacja została doprecyzowana w RozporządzeniuMinistra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży. W przepisie tym jest mowa o tym, że indywidualne przygotowanie przedszkolne oraz indywidualne nauczanie organizuje się w sposób zapewniający wykonanie zaleceń określonych w orzeczeniu a zakres, miejsce i czas prowadzenia zajęć odpowiednio indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania, dyrektor ustala w uzgodnieniu z organem prowadzącym przedszkole lub szkołę.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży. (Dz.U. 2014 poz. 1157)
§ 3. 1. Indywidualne przygotowanie przedszkolne oraz indywidualne nauczanie organizuje się w sposób zapewniający wykonanie zaleceń określonych w orzeczeniu.2. Dyrektor przedszkola lub szkoły, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną – także osoba kierująca daną inną formą wychowania przedszkolnego, zwani dalej „dyrektorem”, ustalają – w uzgodnieniu z organem prowadzącym przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub szkołę – zakres, miejsce i czas prowadzenia zajęć odpowiednio indywidualnego przygotowania przedszkolnego lub indywidualnego nauczania.
Na koniec nadmienię tylko, że placówka oświatowa ma obowiązek gromadzić w indywidualnej teczce, dla każdego ucznia dokumentację z zajęć i czynności związanych z nauczaniem specjalnym.
ROZPORZĄDZENIE Ministra Edukacji Narodowej z 25.08.2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1646)
§ 19Przedszkole, szkoła i placówka gromadzi, w indywidualnej teczce, dla każdego dziecka, ucznia, uczestnika zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, słuchacza lub wychowanka objętego odpowiednio kształceniem specjalnym, zajęciami
rewalidacyjno-wychowawczymi lub pomocą psychologiczno-pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, o których mowa w art. 127 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, oraz indywidualne programy zajęć, o których mowa w § 12 ust. 2 i 3.